KỶ NIỆM 139 NĂM NGÀY QUỐC TẾ LAO ĐỘNG (01/5/1886 - 01/5/2025)

Ngày Quốc tế Lao động 1/5 là dịp để tôn vinh những đóng góp to lớn của giai cấp công nhân và người lao động trên toàn thế giới trong cuộc đấu tranh vì hòa bình, tự do, dân chủ và tiến bộ xã hội. Đây cũng là cơ hội để nhìn lại chặng đường lịch sử vẻ vang của giai cấp công nhân và tổ chức Công đoàn Việt Nam trong sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Lịch sử Ngày Quốc tế Lao động (01/5/1886 - 01/5/2025)

Từ Đại hội lần thứ nhất của Quốc tế Cộng sản (năm 1866 tại Geneva, Thụy Sĩ), yêu sách về ngày làm việc 8 giờ đã được xác định là nhiệm vụ cấp thiết của phong trào công nhân. Khẩu hiệu “8 giờ làm việc - 8 giờ nghỉ ngơi - 8 giờ vui chơi” nhanh chóng lan rộng từ Anh sang các nước công nghiệp khác.

Bước ngoặt quan trọng diễn ra năm 1884, khi Đại hội Liên đoàn Lao động Mỹ tại thành phố Chicago thông qua nghị quyết lịch sử quy định: kể từ ngày 1/5/1886, toàn bộ công nhân trên nước Mỹ sẽ chỉ làm việc 8 giờ mỗi ngày. Ngày 1/5 được lựa chọn vì đây là thời điểm bắt đầu năm tài chính, thời điểm ký kết hợp đồng mới giữa chủ và thợ, tạo thuận lợi cho việc triển khai yêu sách.

Ngày 1/5/1886, hàng trăm nghìn công nhân Mỹ đã tổ chức bãi công, tuần hành, mit-tinh khắp các thành phố lớn như Chicago, Washington, New York... Riêng tại Chicago, hơn 40.000 công nhân xuống đường biểu tình với khẩu hiệu đòi thực hiện chế độ làm việc 8 giờ mỗi ngày. Phong trào lan rộng, thu hút tới 340.000 công nhân tham gia tại hơn 5.000 cuộc bãi công trên toàn quốc. Nhiều nơi đã đạt được yêu sách, đánh dấu thắng lợi bước đầu của phong trào lao động.

Ghi nhận tinh thần đấu tranh kiên cường đó, Đại hội lần thứ nhất của Quốc tế Cộng sản II đã quyết định lấy ngày 1/5 hằng năm là Ngày Quốc tế Lao động – ngày biểu dương lực lượng và đoàn kết chiến đấu của giai cấp công nhân trên toàn thế giới.

quá trình ra đời và chặng đường lịch sử vẻ vang của giai cấp công nhân, tổ chức Công đoàn Việt Nam

Tại Việt Nam, Ngày Quốc tế Lao động lần đầu tiên được tổ chức vào ngày 1/5/1930 dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam. Đây là lần đầu tiên công nhân Đông Dương biểu tình công khai, thể hiện tinh thần đoàn kết với phong trào công nhân quốc tế và đấu tranh trực diện với thực dân Pháp, đòi thực hiện quyền lợi chính đáng về lao động và đời sống. Phong trào này đã mở đầu cho cao trào cách mạng 1930-1931, với đỉnh cao là Xô Viết Nghệ Tĩnh lịch sử.

Sau Cách mạng Tháng Tám thành công, ngày 1/5/1946 trở thành mốc son trong lịch sử dân tộc khi lần đầu tiên, Ngày Quốc tế Lao động được tổ chức trọng thể tại Thủ đô Hà Nội, thu hút tới 20 vạn người tham dự. Trước đó, ngày 18/2/1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh số 22c NV/CC, chính thức công nhận ngày 1/5 là quốc lễ - người lao động cả nước được nghỉ làm, hưởng nguyên lương.

Vị trí, chức năng, nhiệm vụ, và đóng góp của Công đoàn Việt Nam.

Vị trí, vai trò của tổ chức công đoàn Việt Nam:

công đoàn trước hết là tổ chức xã hội mang tính tự nguyện, hình thành nên sự đồng lòng của những NLĐ. Quyết định có hay không tham gia vào tổ chức công đoàn là phụ thuộc vào ý chí chủ quan của NLĐ vì “NLĐ có quyền thành lập, gia nhập, hoạt động công đoàn” (k2 Đ7 Bộ luật lao động).

Là tổ chức xã hội, nên công đoàn bình đẳng với các tổ chức xã hội khác nhưng công đoàn đồng thời là tổ chức chính trị nên có vị thế đặc biệt hơn nhiều so với nhiều tổ chức xã hội khác. Điều này khẳng định rõ ràng hơn trong Nghị quyết hội nghị lần thứ 8 Ban chấp hành trung ương Đảng khóa VI: “Tổng liên đoàn lao động Việt Nam, Hội nông dân Việt Nam, Đoàn thanh niên cộng sản thành phố Hồ Chí Minh, Hội liên hiệp phụ nữ Việt Nam là những đoàn thể chính trị - xã hội của giai cấp công nhân và tầng lớp nhân dân do Đảng lãnh đạo, là người đại diện, bảo vệ lợi ích và quyền làm chủ của nhân dân, tham gia quản lí nhà nước và là trường học CNXH của đoàn viên, hội viên và là nòng cốt của phong trào cách mạng quần chúng”.

Chức năng, nhiệm vụ của Công Đoàn Việt Nam

Thứ nhất, chức năng đại diện và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp chính đáng của NLĐ: Đây là chức năng cơ bản và trọng tâm hàng đầu của tổ chức công đoàn trong cơ chế thị trường hiện nay. Sở dĩ xác định như vậy bởi lẽ lợi ích, trước hết là lợi ích vật chất là mục tiêu và động lực trực tiếp cho mọi hành vi của con người. Chính vì vậy, NLĐ ra nhập công đoàn trước hết và chủ yếu là để được chăm lo về đời sống, để được bảo vệ các quyền và lợi ích chính đáng của họ sau mới đến vấn đề khác. Chức năng bảo vệ hiện nay còn được xác định là chức năng hàng đầu còn vì ở chỗ nhà nước ta đang thực hiện chính sách hội nhập kinh tế, tất yếu dẫn đến sự ra đời của nhiều loại hình doanh nghiệp khác nhau. Quan hệ lao động giữa NLĐ và NSDLĐ trong các đơn vị này là quan hệ trao đổi, mua bán sức lao động nên khó tránh khỏi sự lạm dụng, bắt buộc. Do vậy, sự tham gia của tổ chức đại diện lao động – tổ chức công đoàn nhằm tạo ra tương quan để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của NLĐ là hết sức cần thiết

Thứ hai, chức năng đại diện và tổ chức NLĐ tham gia quản lý kinh tế - xã hội, quản lý nhà nước: Chức năng này của công đoàn được biểu hiện ở việc công đoàn tham gia với nhà nước xây dựng và thực hiện chương trình phát triển kinh tế xã hội, cơ chế quản lý, chủ trương, chính sách liên quan đến quyển, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp của NLĐ.

Thứ ba, chức năng tổ chức, giáo dục, vận động NLĐ: Giáo dục công đoàn là làm cho NLĐ nhận thức được đầy đủ trách nhiệm của công dân, nâng cao ý thức phấn đấu, bồi dưỡng kiến thức, năng lực nghề nghiệp, kiến thức pháp luật để từ đó củng cố kỉ luật lao động, xây dựng ý thức tự nguyện, tự giác trong lao động. Đồng thời, công đoàn giáo dục NLĐ vững tin vào con đường đi lên chủ nghĩa xã hội đã lựa chọn, luôn tỉnh táo, cảnh giác đấu tranh với những khuynh hướng sai lầm, cơ hội.

Nhiệm vụ của tổ chức công đoàn Việt Nam:

+ Tham gia với cơ quan nhà nước vị đại diện của NSDLĐ thảo luận các vấn đề vê quan hệ lao động.

+ Tham gia kiểm tra, giám sát việc thi hành các quy định của pháp luật lao động. + Đại diện cho tập thể lao động kí kết thỏa ước lao động tập thể.

+ Tham gia xây dựng nội quy quy chế) lao động, xử lí kỷ luật lao động, trách nhiệm vật chất và chấm rứt hợp đồng lao động.

+ Tổ chức và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của NLĐ.

+ Đại diện và tham gia trong việc giải quyết xung đột, tranh chấp lao động và các cuộc đình công.

Ở Việt Nam hiện nay, công đoàn được định nghĩa bằng luật, công đoàn là tổ chức chính trị - xã hội rộng lớn của giai cấp công nhân và và của người lao động việt nam (gọi tắt là người lao động) tự nguyện lập ra dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam là thành viên trong hệ thống chính trị xã hội việt nam.

Nhiệt liệt chào mừng 139 năm Ngày Quốc tế Lao động (01/5/1886 - 01/5/2025)!